Porowatość włosów to termin, który nie jest każdemu znany. Powinno się to jednak zmienić, ponieważ wiedza na ten temat mówi nam wiele o zdrowiu naszych włosów oraz o tym, w jaki sposób należy je pielęgnować. Warto więc dowiedzieć się jak określić porowatość włosów oraz jak z nimi postępować, by prezentowały się jak najlepiej.
Nawigacja:
- Czym jest i za co odpowiada porowatość włosów?
- Jak określić porowatość włosów? Test do samodzielnego wykonania
- Wysokoporowata struktura włosa i ich pielęgnacja
- Średnioporowata struktura, czyli włosy “normalne”
- Niskoporowata struktura włosów i sposoby jak je prawidłowo pielęgnować
- Jak zmienić porowatość włosów?
Co to jest porowatość włosów i co trzeba o niej wiedzieć?
Porowatość to jedna z cech anatomicznych naszych włosów. Dlatego tak ważna w tym przypadku jest budowa włosa ludzkiego, który dzielimy na znajdujący się w skórze i tkance podskórnej korzeń oraz widoczną nad skórą łodygę. W tej części włosa wyróżniamy natomiast trzy warstwy, którymi są:
- osłonka zewnętrzna – zbudowane ze zrogowaciałych komórek przypominających swoim kształtem łuski. Zwykle występuje ich 5-10 warstw, a ich zadaniem jest ochrona włosa przed szkodliwymi dla niego czynnikami;
- kora – znajdują się w niej barwniki oraz wydłużone włókna keratynowe, które decydują m.in. o tym czy włosy są podatne na odkształcenia i stylizację;
- rdzeń – najbardziej wewnętrzna część łodygi włosa.
Rdzeń, kora, łuski włosa stanowiące w praktyce jego ochronę – taka jest struktura włosów w ich części znajdującej się nad skórą. Pod względem porowatości włosów, największe znaczenie ma dla nas jednak najbardziej zewnętrzna ich część. Porowatość pozwala nam bowiem określić, w jakiej pozycji względem rdzenia włosa znajdują się keratynowe łuski. A im większe odchylenie łusek, tym gorzej chroniony jest rdzeń włosa i łatwiej ulega on niszczeniu, przez co pogarsza się kondycja naszych włosów. Stopień odchylenia łusek możemy określić między innymi oglądając włos pod mikroskopem. Na tej podstawie wyróżniamy trzy typu porowatości włosów:
- niskoporowate – w pełni przylegające łuski do łodygi świadczą o tym, że występuje niska porowatość włosów;
- średnioporowate – jeśli u danej osoby łuski są delikatnie odstające na zewnątrz, występuje u niej średnia porowatość włosów;
- wysokoporowate – kiedy łuski są maksymalnie rozchylone rozpoznawana jest wysoka porowatość włosów.
Co ważne, włosy często mają odmienną porowatość na poszczególnych odcinkach. Zazwyczaj tuż przy nasadzie mają one niską porowatość, a w najgorszej kondycji znajdują się końcówki, które nie najlepiej znoszą wszelkie zabiegi fryzjerskie i szybciej tracą wodę.
Warto pamiętać o tym, że włosy porowate w określonym stopniu to nie jest ich cecha stała. Oznacza to, że mamy ogromny wpływ na to, w jakiej kondycji się one znajdują. Wystarczy więc chronić włosy przed szkodliwymi czynnikami i odpowiednio je pielęgnować, aby zachowały one niską porowatość i przez to również zdrowy wygląd.
Test na porowatość włosów – jak określić stopień porowatości samodzielnie?
Jeśli zastanawiasz się jak sprawdzić porowatość włosów, test wykonany w domu może naprowadzić cię na uzyskanie odpowiedzi. Jest on banalnie prosty, ponieważ aby wykonać test porowatości włosów samodzielnie, wystarczy nam woda i jeden włos.
Do szklanki napełnionej wodą wrzucamy włos i czekamy ok. 5 minut. Po tym czasie sprawdzamy, co się stało z naszym włosem. Na tej podstawie możemy określić jaki pod względem porowatości posiadamy typ włosów.
- Jeśli włos opadnie na dno, oznacza to, że łuski są bardzo mocno rozchylone i woda bez problemu dostaje się do jego wnętrza. Mamy zatem włosy wysokoporowate.
- W sytuacji, gdy włos znajdzie się mniej więcej w połowie szklanki, możemy mówić o tym, że nasze włosy są średnioporowate.
- A jeśli włos pozostał na powierzchni wody, łuski mocno do niego przylegają, zatem można ocenić, iż mają one niską porowatość.
Typy włosów można również określić empirycznie
Jak rozpoznać porowatość włosów poprzez dotyk? Wystarczy przejechać palcami po ich kosmyku i ocenić jakie sprawiają wrażenie. Jeśli są one stosunkowo miękkie i gładkie, najprawdopodobniej mają niską porowatość. W sytuacji, gdy włosy wydają się nam nierówne, szorstkie i twarde, można natomiast sądzić, iż ich porowatość jest wysoka.
Badanie porowatości włosa u trychologa
Jeśli natomiast chcemy mieć stuprocentową pewność, co do tego jak bardzo mamy porowate włosy, możemy też skorzystać z usług profesjonalisty, najlepiej trychologa. Taki specjalista przeprowadzi badanie przy pomocy mikroskopu elektronowego, który pozwala dokładnie obejrzeć włos i określić jego porowatość.
Włosy wysokoporowate
Wysokoporowate włosy charakteryzują się przede wszystkim mocno rozchylonymi łuskami, które nie chronią włosa przed wnikaniem w ich głąb wszelkich substancji toksycznych oraz wysuszających. Może być to efektem inwazyjnych stylizacji, koloryzacji, czy też nieodpowiedniej pielęgnacji włosów. Czasem jednak wysoka porowatość włosów wynika też z ich natury, co często zdarza się w przypadku włosów kręconych.
Słaba ochrona włosów powoduje ich szybkie niszczenie, plątanie, puszenie i łamanie się. Mają one nierówną strukturę, są matowe i łatwo można wyczuć ich chropowatość, dlatego często mówi się, że mamy szorstkie włosy. Co więcej, szybko chłoną one wodę, ale jednocześnie łatwo tracą wilgoć. Dzięki temu bardzo szybko schną, jednak są też przesuszone. Ich zaletą jest to, że bez trudu poddają się stylizacji i koloryzacji, ale ze względu na to jak łatwo ulegają zniszczeniu, należy ograniczać tego rodzaju zabiegi.
Jak dbać o włosy wysokoporowate?
W związku z tym, że są one wrażliwe i delikatne, należy je przede wszystkim chronić przed szkodzącymi im czynnikami, ale włosy tego typu tracą też zbyt dużo wilgoci na co dzień. Dlatego jeśli chcemy o nie zadbać, bardzo istotne jest również skuteczne utrzymanie wilgoci. W związku z tym, pielęgnacja włosów wysokoporowatych powinna się opierać na takich działaniach jak:
- odpowiednia suplementacja – o kondycję włosów dbajmy też od wewnątrz, dostarczając im substancji, które pozytywnie na nie wpływają, takich jak np. biotyna, witamina B, kwas foliowy , cynk czy żelazo;
- olejowanie – odpowiedni olej na włosy wysokoporowate pozwoli nam uzupełnić luki pomiędzy ich łuskami i odpowiednio dociążyć włosy wysokoporowate. Są to przede wszystkim oleje o dużych cząsteczkach, czyli oleje wielonienasycone, do których zaliczamy m.in: olej lniany, sezamowy i z pestek (np. jabłka lub śliwki). A jak olejować włosy wysokoporowate? Wystarczy nałożyć olej na włosy i pozostawić na nich na ok. 2 godziny. Po tym czasie myjemy włosy tak jak zwykle. Najlepiej oczywiście jeśli mamy do dyspozycji dobry szampon do włosów wysokoporowatych ;
- rezygnacja z silikonów – mogą one negatywnie wpływać na wygląd włosów o wysokiej porowatości;
- unikanie prostowania – wysoka temperatura nie wpływa pozytywnie na kondycję włosów tego typu. Dlatego jeśli to możliwe zrezygnujmy z używania prostownicy;
- unikanie używania suszarki – podobnie jak w przypadku prostownicy, suszarka również generuje zbyt wysoką temperaturę. Dlatego unikajmy takiego suszenia na rzecz naturalnego wysychania włosów;
- używanie produktów z proteinami – kosmetyki zawierające proteiny, takie jak np. odżywka do włosów wysokoporowatych, uzupełniają dziury w powłoce ochronnej włosa i dodatkowo zapewniają wygładzenie włosów.
Włosy średnioporowate
Średnioporowate włosy to najbardziej popularny typ włosów, dlatego często określa się jako normalne. Nie oznacza to jednak, że średnia porowatość włosów nie przysparza nam żadnych problemów. Bardzo szybko reagują one na zmiany temperatury i wilgotności powietrza, przez co mogą się puszyć, elektryzować i ulegać przesuszeniu. Na włosy o średniej porowatości wpływ mają także zmieniające się pory roku, o czym świadczy ich tendencja do okresowego, wzmożonego wypadania. Pielęgnacja włosów średnioporowatych jest kluczowa, gdyż źle dobrane kosmetyki mogą powodować, iż staną się one matowe i sztywne, a końcówki będą się rozdwajać. Z kolei dobry szampon i odżywka sprawiają, że włosy średnioporowate są miękkie, sprężyste i lśniące oraz dobrze utrzymują fryzury.
Jak dbać o włosy średnioporowate?
W wielu przypadkach konieczne jest przetestowanie różnych sposobów na uzyskanie ich najlepszej kondycji. Jeśli więc chodzi o włosy średnioporowate, pielęgnacja może opierać się na takich działaniach jak:
- ochrona włosów przed zniszczeniem – jeśli będziemy unikać czynników niszczących strukturę i skład włosa, unikniemy też nadmiernego rozchylania się jego łusek, co prowadzi do średnioporowatości włosów;
- ochrona przed działaniem czynników atmosferycznych – włosy średnioporowate należy chronić zarówno przed wiatrem i mrozem, jak i mocnym słońcem. Warto w tym celu na przykład stosować specjalne spraye do codziennej ochrony włosów przed różnymi warunkami atmosferycznymi;
- dostarczanie odpowiednich składników odżywczych – należy pamiętać o odżywianiu włosów także od środka. Możemy to robić poprzez spożywanie odpowiednim produktów, jak i suplementów diety;
- olejowanie – dbając o włosy średnioporowate, olej również może pomóc nam zachować ich dobrą kondycję. Jaki olej wybrać? Dobrze sprawdzają się oleje uniwersalne, wielonienasycone. Mogą być to mieszanki z olejami kokosowymi czy masłem shea. Takie oleje powinny być nieco cięższe, aby zapewniły głębokie nawilżenie włosom;
- głębokie odżywianie odżywkami proteinowymi – taki zabieg powinien być wykonywany okazjonalnie, a nie na co dzień.
Włosy niskoporowate
Niskoporowate włosy, dzięki mocno przylegającym do ich rdzenia łuskom, są dobrze chronione przed szkodliwymi czynnikami. Dzięki temu ciężko jest je zniszczyć czy przesuszyć. Niska porowatość włosów jest zazwyczaj genetycznie uwarunkowana. Włosy tego typu są zdrowe, błyszczące, gładkie, mocne i dość grube. Jednocześnie jednak często określa się je jako stosunkowo ciężkie i sztywne włosy.
Włosy niskoporowate mają jednak również swoje wady. Ich niska wchłanialność sprawia, że musimy się przygotować na długie mycie i suszenie takich włosów. Co więcej są one odporne na przenikanie substancji chemicznych, przez co poddawanie się różnym zabiegom fryzjerskim może być utrudnione. Ze względu na to, że włosy niskoporowate są ciężkie, nie trzeba ich prostować. Niestety jednocześnie ciężko jest je wystylizować, gdyż szybko powracają do swojego pierwotnego stanu. Niezwykle istotna jest ich właściwa pielęgnacja, ponieważ źle dobrane kosmetyki mogą je nadmiernie obciążyć, dając efekt ich oklapnięcia i braku objętości. U osób z włosami niskoporowatymi często dochodzi też do zakłócenia cyrkulacji na powierzchni skóry głowy. W efekcie poziom sebum jest zbyt wysoki, a włosy nadmiernie się przetłuszczają.
Jak powinna wyglądać prawidłowa pielęgnacja włosów niskoporowatych?
Obejmuje ona takie działania jak:
- stosowanie większej ilości produktów na raz – pod warunkiem, że nie przeciążają one włosów;
- używanie produktów łatwo wchłanialnych – kosmetyki stosowane na włosy niskoporowate muszą się łatwo wchłaniać, gdyż ich łuski mocno przylegają do rdzenia;
- unikanie produktów przetłuszczających włosy – stosowany szampon czy odżywka do włosów niskoporowatych nie może zawierać składników, które mogą dawać efekt zbyt tłustych włosów;
- używanie kremów bogatych w emolienty – jeśli chodzi o włosy niskoporowate, oleje sprawdzą się w ich wypadku doskonale (np. olej jojoba czy kokosowy). Wśród dobrych emolientów można jednak również wymienić chociażby masło shea czy kakaowe;
- używanie produktów utrzymujących wilgoć – dobry szampon do włosów niskoporowatych, czy każdy inny kosmetyk, powinien pomagać im utrzymywać jak najwięcej wilgoci;
- unikanie siarczanów i silikonów – osoby z włosami niskoporowatymi powinny szukać kosmetyków bez siarczanów i silikonów. Dobrze, gdy w składzie będą one miały glicerynę.
Czy można zmienić porowatość włosów?
Jeśli porowatość naszych włosów jest uwarunkowana genetycznie, proces zmiany tej ich cechy może być bardzo trudny lub wręcz niemożliwy. W sytuacji jednak, gdy określona porowatość włosów jest efektem nieprawidłowej pielęgnacji albo niedostatecznej ochrony włosów, istnieją sposoby na to, aby poprawić ich kondycję. Oczywiście większość osób szuka sposobów na to jak zmniejszyć porowatość włosów. Należy jednak pamiętać o tym, że niewłaściwa pielęgnacja może w łatwy sposób doprowadzić do pogorszenia się kondycji włosów niskoporowatych. Co zatem zrobić, aby nasze włosy uzyskały dobrą kondycję i ją utrzymały?
Jeśli mamy włosy niskoporowate powinniśmy skupić się na tym, aby:
- nakładać odżywki na mokre włosy ;
- stosować odżywki przy jednoczesnym zwiększaniu ciepła – można w tym celu użyć np. czapki grzewczej albo suszarki z kapturem;
- używać odżywki bez protein – utrudniają one wchłanianie, dlatego proteiny na włosy niskoporowate nie są dobrym rozwiązaniem;
- używać szamponów i odżywek z miodem i gliceryną, zamiast olejków.
Jakie zabiegi na włosy wysokoporowate warto stosować, by poprawić ich kondycję? W tym celu przede wszystkim powinniśmy:
- stosować kosmetyki nawilżające włosy – powinny one zawierać składniki dogłębnie nawilżające, jak olejki czy masła;
- używać produktów chroniących włosy przed uszkodzeniem cieplnym i wysuszeniem;
- unikać gorącej wody podczas pielęgnacji włosów – do mycia należy stosować letnią wodę;
- używać produktów wspomagających utrzymanie wilgoci we włosach.
Literatura
- Łuczak-Zielkiewicz, Izabela, and Mirosław M. Szutowski. “Wartość diagnostyczna włosów.” Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego. WUM 8 (2013): 56-64.
- Małek, Elżbieta. “Rozpoznawanie zaburzeń wzrostu, uszkodzeń i chorób włosów 514 [02]. Z1. 03.”
- Hessefort, Yin Z., Brian T. Holland, and Richard W. Cloud. “True porosity measurement of hair: a new way to study hair damage mechanisms.” Journal of cosmetic science 59.4 (2008): 303.
- Brzezińska-Wcisło, Ligia, et al. “Wrodzone i nabyte zmiany struktury włosów.” Post Dermatol Alergol 24 (2007): 282-9.